Çavdar, Buğdaygiller (Poaceae) familyasından gelen ve insanoğlunun çok uzun yıllardır en kadim dostları arasında yer alan bir bitki. İnsanlık çavdarı antik dönemden bu yana işliyor ve gıda maddesi olarak kullanıyor. İnsanlar çavdarı kendileri tükettikleri gibi evcil hayvanlarına da veriyorlar. Çavdar bu nedenle hem insan gıdası hem de hayvan yemi üretiminde oldukça önemli bir bitki.
Çavdar buğday, arpa ve mısır gibi önemli tahıl ürünlerinin yetiştiriciliğinin yapılamadığı topraklarda bile yetişiyor. Soğuğa ve kuraklığa en dayanıklı tahıllardan olan çavdarın anavatanı Orta Asya ve Anadolu toprakları olarak biliniyor. Günümüzde Rusya bölgesinin de çavdar yetiştiriciliğinde çok etkin bir rolü olduğu biliniyor. Görünümü arpaya çok benzeyen çavdar uzun yıllardır, genellikle hayvan yemi ve un formunda kullanılıyor. İnsanlar çavdar unundan başta ekmek olmak üzere birçok gıda maddesi üretebiliyor. Çavdarın bol olduğu Rusya ve Orta Asya gibi topraklarda ise bu bitki alkollü içki yapımı ve ana yemek malzemesi olarak da kullanılıyor.
Çavdar bitkisinin tohumlarında bol miktarda karbonhidrat, protein, potasyum, doğal lif ve B vitaminleri bulunuyor. Çavdarın lifli yapısı özellikle sağlıklı beslenmek isteyen veya diyet yapanlar için bulunmaz bir nimet diyebiliriz. Çavdar lifli yapısı ve diğer bileşenleri sayesinde insana önemli bir tokluk hissi verirken acıkmayı uzun süre geciktiriyor. Bu da diyette olan insanların kolay kilo vermesine ve metabolizmalarını düzenlemelerine olanak sağlıyor.
Çavdarın tohumları gıda olarak tüketiliyor. Bitkinin geri kalan kısımları ise çatı kaplaması, şilte dolgusu, kağıt ve mukavva gibi ürünlerin yapımında kullanılıyor.
