Döner kebap ve bugün sıklıkla kullanılan ismiyle “döner” Türk mutfağının tartışmasız en popüler yemeği. Yurtdışında yalnızca kebap ismiyle satılan yemeklerin bile birçoğuna baktığımızda döner olduğunu görmek mümkün. Aynı zamanda komşu ülkelerin kültürlerinde farklı isimler ile tamamen dönere benzeyen yemekler olduğunu da biliyoruz. Yunan coğrafyasında “Gyros”, Arap coğrafyasında “Shawarma” ismiyle dönerin ikiz kardeşi sayılabilecek yemekler mevcut. Bu yemeklerin bile dünyaca ünlü olduğunu düşünürsek, Türkiye topraklarında doğduğu tahmin edilen döner kebap isimli yemeğin dünya gastronomisindeki yerini tahmin etmek çok kolay. Döner tüm dünyada bilinen ve en popüler Türk mutfağı yemeği demek mümkün. Ayrıca döner bugün çok farklı formlara bürünerek, klasik yapısının dışında birçok farklı sunum ile tüketicilere servis ediliyor. Döner tüm çeşitleriyle dünyanın en popüler sokak yemeklerinden biri olarak da kabul ediliyor.
Klasik Türk dönerinin ortaya çıkışı ve kökeniyle ilgili birkaç farklı güçlü hikaye mevcut. Bunlardan en popüleri 1800’lerin ikinci yarısında Bursa’da Mehmet Oğlu İskender Bey’in yaptığı kebabın “İskender’in Dönen Kebabı” olarak anılmaya başlaması. İskender Kebap’ın da mucidi kabul edilen İskender Bey’in yatay şekilde, kuzu çevirmeye benzeyen kebabı dikey hale getirip, kemiksiz ve sinirsiz bir şekilde odun ateşinde pişirmesiyle dönerin ortaya çıktığı rivayet ediliyor. Bazı kaynaklarda ise klasik dönerin atası sayılabilecek bir kebabın 16. yüzyıl dolaylarında Tatar ve Kafkas halkları tarafından yapıldığını da işaret ediyor. Bir başka kaynakta ise dikey şekilde yapılan bugünküne çok benzer dönerin 1800’lerin ikinci yarısında İstanbul’da sıkça satılmaya başladığı ve bu dönerin Kastamonu civarından geldiği anlatılıyor. Hangi hikaye döner kebabın ortaya çıkmasına vesile oldu bilinmez ancak; bu hikayelerden biri sayesinde harika bir lezzetin doğduğu ise kesin.
Anadolu coğrafyasından dünyaya yayılan ve bugün tavuktan, kuzudan, kıymadan, danadan yapılan döner kebap en klasik halinde ise kuzu etinden yaprak şeklinde yapılıyordu. Dikey bir demire üst üste dizilen ve odun ateşinde pişirilen etler ince ince kesilerek servis ediliyordu. Bu klasik dönerin yapımına Türkiye’de halen devem ediliyor. Bunun yanında birçok inovasyon ürünü döner çeşidi hem ülkemizde hem de yurtdışında satılıyor.
